Tel de Libel!


Tel de Libel! Doe mee met de Landelijke Libellentelling (zie ook: www.vlinderstichting.nl/libellentelling)

Wanneer is de telling en hoe vaak moet je tellen?

De libellentelling 2023 start op vrijdag 9 juni tot en met zondag 11 juni.

Elke telling wordt op prijs gesteld. Je mag dus zo vaak tellen als je wilt! Eén keer tellen is al voldoende om mee te doen. Maar je kan ook 2, 3 of 10 keer tellen in je tuin. Ook nul libellen in de tuin telt als een telling.

Waarom moet je tellen?

Nederland is een echt libellenland: er komen hier ongeveer 65 soorten libellen voor. Door het verdwijnen van natuur, klimaatverandering en watervervuiling staan veel libellensoorten onder druk. Tijdens de Libellentelling peilen we hoe het gaat met de verschillende soorten in onze tuinen.

Telling doorgeven

Jouw resultaten kan je doorgeven via tuintelling.nl. Zodra het evenement live gaat, kan je hier jouw telling(en) doorgeven.

Hoe gaat de Libellentelling in zijn werk?

  • Kies een zonnig moment, want dan laten de meeste libellen zich zien.
  • Ga bij de vijver zitten en noteer gedurende 15 minuten alle libellen die je ziet.
  • Maar tel deze waarnemingen niet bij elkaar op, want dan kan het zijn dat je libellen twee keer telt. Geef dus alleen het hoogste aantal door van een soort die je tegelijk hebt gezien. Voorbeeld: je ziet eerst 3 watersnuffels tegelijk. Tien minuten later zijn er weer 2 watersnuffels. Dan geef je door: 3 watersnuffels.

Zie je later op de dag of op een van de andere teldagen weer libellen? Dan kan je die doorgeven via een nieuwe telling.

Geen vijver in je tuin, maar wel libellen? Als je bij water in de buurt woont, willen libellen die daar vliegen ook je tuin wel eens bezoeken. Deze libellen tellen ook mee voor de Libellentelling. Zolang ze maar in jouw tuin zitten.

Tuintelling: https://www.tuintelling.nl/soortenboek/libellen

DE BIODIVERSITEITCOMMISSIE

Vondsten gezocht!


De commissie Biodiversiteit in Beeld is bezig met
het maken van een reizende tentoonstelling.
Voor die tentoonstelling zoeken we leuke
(natuurlijke) dingen die gevonden zijn op Ons
Buiten/Tuin van Noord. Denk aan braakballen,
schedeltjes, veren, etc. Heb je iets leuks in de
aanbieding dat we mogen gebruiken?

PROJECTCOMMISSIE BIODIVERSITEIT IN BEELD

Wie kweekt de grootste ?

Ook dit jaar is er weer een gezellige kweekwedstrijd. Wie kweekt de grootste Pompoen, Courgette of Zonnebloem ?
Doe mee! Het is spannend en er zijn leuke prijzen te winnen.

  • Voor het kweken van een grote pompoen vindt u hier tips en informatie
  • Voor de zonnebloem vindt u hier alle trucs die nodig zijn

Maar natuurlijk kunt u ook uw eigen (geheime) methode gebruiken. De zonnebloemenzaadjes zijn op te halen in het verenigingsgebouw zodat u alvast kunt starten met opkweken.
Afhankelijk van het weer kunnen de zonnebloemen er nog mooi bijstaan of niet. In het geval van niet oogst u het bloemhoofd, daar waar de zonnepitten in zitten, en droog het. Want het gaat niet om de hoogte van de bloem maar om de grootte van het bloemhoofd. Na de wedstrijd heeft u in ieder geval lekkere zonnepitten, voor u zelf, uw huisdier of de wilde vogeltjes. Het zou leuk zijn als we elkaar op de hoogte houden via de facebookpagina van Ons Buiten. De winnaars worden bekend gemaakt op 23 september 2023, Burendag! Iedereen is dan van harte uitgenodigd voor een high tea in het verenigingsgebouw. Met als hoogtepunt de uitreiking van de prijzen voor de kweekwedstrijd. We hopen u de 23ste september te zien.


Met vriendelijke groet, Alexandra en Cisca

DE ZOMERTUINMARKT COMISSIE

Zonnebloem

Biologische zaden in Leiden

Het kopen van biologische zaden en bollen in Leiden was altijd een probleem afgezien een klein assortiment aan zaden bij bio-winkels.
Daar is nu verandering in gekomen met de komst van een vestiging van Welkoop in Leiderdorp (Vlasbaan 31, 2352 AH). Er is nu een groot assortiment aan biologische zaden verkrijgbaar:


Helaas verkoopt de Welkoop (net als andere tuincentra, bouwmarkten en veel supermarkten in Leiden) giftige bestrijdingsmiddelen die nadelige gevolgen hebben voor de biodiversiteit in Leiden. Bij Ons Buiten is het verboden dergelijke middelen te gebruiken (dus geen mierenlokdozen of Roundup). Elders op deze website staan milieuvriendelijke alternatieven.

WERKBEURTEN OP WEST 2023


Op zaterdag 4 maart van 9 tot 12 uur kun je alvast een extra werkbeurt doen. We gaan op een over te dragen tuin de walkanten weghalen en uitgraven zodat er een natuurlijker oever ontstaan. Graag laarzen aan en dan maar graven! We verzamelen bij het werkhok/winkeltje om 9 uur.


De reguliere werkbeurten op West starten vanaf 25 maart als het water er weer op gaat. Pak je agenda en noteer direct, dan kun je de zaterdagen die voor jouw tuin bedoeld zijn vrijhouden. Mocht je echt niet kunnen op de aangegeven dagen dan kun je op een andere zaterdag komen, maar kom liever op je eigen zaterdag. Voor de spreiding van werk en mensen die nodig zijn is het namelijk heel onhandig dat er soms 35 mensen komen en soms maar 2.

RESULTATEN NATIONALE VOGELTELLING IN LEIDEN


In Leiden hebben 988 mensen deelgenomen aan de nationale vogeltelling; ze hebben met elkaar 12.776 vogels geteld. Ook op Ons Buiten en op de andere tuinverenigingen is men druk aan het tellen geweest. (zie https://www.vogelbescherming.nl/tuinvogeltelling/resultaten)
De top 10 van meest getelde vogels in Leiden:
1 Huismus
2 Kauw
3 Koolmees
4 Merel
5 Turkse tortel
6 Spreeuw
7 Pimpelmees
8 Vink
9 Halsbandparkiet
10 Ekster


Er is sprake van een dramatische achteruitgang van de spreeuw. Gelukkig lijkt er wel een voorzichtig herstel in de aantallen van de merel. Het aantal halsbandparkieten, die vanaf eind jaren ’60 in ons land broeden, groeit nog steeds; aan die groei lijkt nog geen einde te komen. Ze zijn nl. goed bestand tegen onze koude winters. Wel zijn ze afhankelijk van bijvoeren door mensen.

Het gaat ook goed met de grote bonte specht. De laatste paar winters
werden ieder jaar meer grote bonte spechten geteld tijdens de tuinvogeltelling De populatie neemt langzaam aan toe, ook doordat de
bomen ouder worden.

VOGELTELLING IN JANUARI

Onder het motto ‘iedere vogel telt’ wordt het laatste weekend van januari weer een vogeltelling gehouden. Iedereen kan meedoen aan het tellen van de vogels op de volkstuin. Een half uurtje op je volkstuin bijhouden welke vogels je ziet!
Dat kan op een tellijst (en via een web-app). De Nationale Tuinvogeltelling is het grootste wetenschappelijk project waaraan burgers in Nederland meedoen. De informatie wordt gecombineerd met andere tellingen. Daarmee kunnen we zien hoe de vogels zich ontwikkelen in onze tuinen. We kunnen ze zo beter helpen en beschermen.
Voor tips over het herkennen van vogels, de webcam om mee te kijken op voedertafels en nog meer informatie ook over de telling zie: https://www.vogelbescherming.nl/tuinvogeltelling.

Een uil op Ons Buiten

LVO, de nieuwe naam van de LBA

De LBA – de Leidse Bond van Amateurtuinders heeft een nieuwe visie geschreven en besloten dat hier een nieuwe naam bij hoort: LVO – de Leidse Volkstuinorganisatie (LVO). Het is dan duidelijk dat deze club alleen over volkstuinen gaat en niet over stadstuinen of andere groene initiatieven.

In de visie van de LVO wordt natuurlijk tuinieren, sociale samenhang en biodiversiteit van volkstuinen onder de aandacht gebracht van alle leden en alle inwoners van Leiden. De LVO-visie werd gepresenteerd in een bijeenkomst waar ook een wethouder van de gemeente Leiden aanwezig was. De wethouder was blij met de visie en beloofde extra ruimte voor volkstuinen vrij te maken in de Oostvlietpolder. Een mooi voorbeeld van hoe een duidelijke visie over volkstuinen je positie in de gemeente kan versterken!

Link naar het Visiedocument LVO

Omdat de LVO juridisch nog niet bestaat en de LBA wel, blijft veel bij het oude (ook de website). De nieuwe naam moet nog worden opgenomen in nieuwe statuten die daarna door een notaris moet worden vastgelegd. Daarna kan de nieuwe naam worden doorgeven aan de Kamer van Koophandel (KvK). Dan kan ook de website, alle gereglementen en het briefpapier worden aangepast en zal de oude naam Leidse Bond komen te vervallen.

PLANT VAN DE MAAND (november)

Paddenstoelen – fungi

Een paddenstoel is het vruchtlichaam van een schimmel. Terwijl de schimmel onder de grond leeft of onder boomschors krijgt het netwerk aan schimmeldraden bovengrondse uitlopers en daar groeien de paddenstoelen die we zien.

Zwammen en schimmels zijn synoniemen en hebben dezelfde wetenschappelijke naam: fungi.

De paddenstoel vormt slechts een klein deel van de schimmel. Iedere paddenstoel is dus een schimmel, maar een schimmel is niet perse een paddenstoel!

Vanwege het, verontrustende, warme najaar waar geen einde aan lijkt te komen zijn de paddenstoelen laat. Ze verrichten in de tuin belangrijk werk voor je en zijn absoluut onmisbaar in onze natuur. Grofweg zijn er drie groepen paddenstoelen: symbionten, saprofieten en parasieten. Deze drie groepen bereiken hun voedsel op een verschillende manier wat van invloed is op de plek waar de paddenstoel verschijnt. De ene paddenstoel leeft in harmonie met z’n gastheer, de ander ruimt het bos op en een derde kan zelfs een boom dood maken. Dat doen ze gelukkig wel pas als een boom al verzwakt is.

Saprotrofen (saprofieten) ruimen rottend organisch materiaal en dood hout op en zetten dat om in voedsel voor planten. Vaak zie je ze jaar na jaar op dezelfde plek terugkomen. De meeste paddenstoelen behoren tot deze groep. Voorbeelden zijn de parasolzwam, het kleverig koraalzwammetje en de gewone champignon.

Parasieten leven ten koste van de gastheer. Deze zwammen vertonen zich op bomen die in minder goede conditie zijn. Ze vormen hun zwamvlok in het nog levende hout dat daardoor verzwakt en uiteindelijk sterft. Als de boom dood gaat hakt bijvoorbeeld de specht uit het zachte hout een nest of leggen kevers er eitjes in. Goed dus voor het ecosysteem. Voorbeelden hiervan zijn de dikrandtonderzwam, de berkenzwam en de dennenmoorder.

Sommige symbionten zijn mycorrhiza-paddenstoelen of mutualisten. Deze leven in harmonie (symbiose) met hun gastheer. De zwamvlok is vergroeid met de wortels van de boom of plant. De boom levert suikers voor de zwam en de zwam levert voedingsstoffen voor de boom. Door de samenwerking zijn planten beter in staat om in minder ideale omstandigheden te overleven. Voorbeelden zijn eekhoorntjesbrood (bij eiken, beuken, dennen en fijnsparren) en de vliegenzwam (bij berken en dennen).

Kortom, zonder bodemschimmels en zijn paddenstoelen zou een bos in zijn eigen afval omkomen terwijl samenwerkende bodemschimmels voorwaarde zijn voor hun gastheren om te kunnen bestaan. Bovendien hebben bodemschimmels een anti-erosie functie. Hun kleverige draden houden gronddeeltjes samen en zorgen er voor dat bij heftige regenval, de bodem op zijn plek blijft en niet wegspoelt.

Daarnaast kennen we bodemschimmels als een natuurlijke bron voor medicijnen. De penseelschimmel kan bijvoorbeeld penicilline maken. Dat is een antibioticum dat schadelijke bacteriën in het lichaam bestrijdt.

Ben je benieuwd welke soort paddenstoel jij in de tuin hebt en hoed ie heet? Kijk dan op: https://www.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/search/nsr_search_pictures.php?name_id=&group_id=116300&group=Fungi&photographer=Ab+Neutel&validator=&group=Fungi

Bron: https://www.ivn.nl/beleef-de-herfst/paddenstoelen/alles-weten-over-paddenstoelen

Commissie Natuurlijk Tuinieren

Verslag van de lezing van de Commissie Natuurlijk Tuinieren

Het vergeten plantseizoen – informatieve workshop met Anne Marie van Dam

Op zaterdag 22 oktober was er in het verenigingsgebouw van Ons Buiten een lezing van bodemkundige Anne Marie van Dam. Zij vertelde over het belang van vermeerdering van planten juist in de herfst. De beste maanden om planten te stekken en te vermeerderen is in september en oktober. De aarde is dan nog warm terwijl er vanwege de koelere lucht weinig verdamping is. De dagen zijn vrij lang en het regent regelmatig zodat de stekken voldoende tijd, licht en vocht krijgen om zonder (veel) aandacht een wortelgestel te ontwikkelen voordat ze in winterrust gaan en het volgende voorjaar bloeien. Bovendien heb je goed zicht op je tuin zodat je weet op welke plekken je in het voorjaar wilt planten en welke planten je wilt vermeerderen door scheuren, delen of via de zaailingen die her en der zijn opgedoken. In het voorjaar is er weliswaar evenveel licht maar veel minder vocht waardoor de grond te droog is en je voortdurend water moet geven.
Verplanten levert stress op bij de planten omdat ze in een andere omgeving en andere grond worden gezet waar de verdamping anders is. Gestresste planten verzwakken en zijn daardoor een makkelijke prooi voor slakken. Met hun voelsprieten voelen en ruiken ze de stress bij de planten en vallen deze in het voorjaar massaal aan.
Een ander voordeel van planten in de herfst is dat je tegelijk de biobloembollen in de grond kunt zetten zodat je deze niet hoeft te markeren om te voorkomen dat je er later een andere plant bovenop zet.
Anne Marie benadrukte het gebruik van potgrond zonder veen van bijvoorbeeld biokultura (die in het winkeltje te koop is) of kokospotgrond. Je kunt ook zelf bladcompost maken. Anne Marie van Dam heeft onlangs met Caroline de Vlaam een interessant boek uitgebracht: ‘Leve de bodem! Een gezonde basis voor elke tuin‘ Meer informatie hierover kun je vinden op haar website: www.annemarievandam.nl

Wist je dat…

  • In december er nog maar 1/10e van het licht is in vergelijking met de zomermaanden en dat er in november dus ook al beduidend minder licht is?
  • hoe meer licht er is hoe meer planten verdampen?
  • hoe minder licht hoe minder je water hoeft te geven en hoe minder stekken doodgaan?
  • verplanten stress oplevert bij de planten?
  • hoe méér vocht er in de plant zit hoe minder snel hij bevriest?
  • april de droogste maand is van het jaar? (zie: www.klimaatatlas.nl – neerslag en verdamping)
  • bladeren in een vuilniszak er anderhalf jaar over doen om bladcompost te worden?
  • je dan gratis duurzame, voedzame en ecologisch verantwoorde potgrond hebt?
  • bladeren van lindes, wilgen en essen de meeste voedingswaarde bevatten?
  • de grote kattenstaart groen stuifmeel heeft?
  • de kattenstaartdikpoot alleen foerageert op de grote kattenstaart en daarna met groene pootjes weer verder vliegt?

Commissie Natuurlijk Tuinieren