Maai uw gras minder vaak. Dat bespaart tijd én u maakt een groot verschil voor de natuur in uw tuin. Een klassiek gazon heeft nauwelijks natuurwaarde. Meestal wordt het ingezaaid met een paar grassoorten die goed tegen het vele maaien en platlopen kunnen. Steekt een bloem zijn kop op, dan wordt die er vaak zo snel als kan uitgestoken. Geen nectar dus, geen insecten, nauwelijks bodemleven, kortom: een soort groene woestijn.Maar wat dan wel en hoe?? Lees meer: https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/minder-maaien-meer-vogels?
Sleedoorn – Prunus spinosa De eerste struik die aan het einde van de winter wit bloeit is de Sleedoorn, Prunus spinosa. De opvallend witte bloemenpracht vind je behalve in tuinen ook in struwelen, heggen en de rand van bossen bij voorkeur in de volle zon. De bodem moet vochtig en voedselrijk zijn en bij voorkeur kalkhoudend. De oudere zijtakken lopen uit in een stekende doorn en zijn daarom goed als afscheiding in een haag. Na de bloei komen de bladeren aan de struik en vanaf de zomer tot na de winter zie je de blauwe berijpte pruimpjes aan de struiken zitten. De alleenstaande vruchten zijn 1-1,5 cm groot, hard en zeer wrang. Pas nadat de nachtvorst er goed is overheen gegaan zijn ze wat smakelijker. De struik kan drie meter hoog worden en behoort tot de Rozenfamilie. Met de witte bloemen in maart tot uiterlijk eind april luidt Sleedoorn de bloesemtijd in. Het is een van de eerste soorten die bezocht wordt door talrijke insecten. Nectar en stuifmeel zijn aantrekkelijk voor vroeg vliegende hommels, bijen, graafbijen, vliegen en vlinders. Deze zorgen voor de bestuiving. Een veel voorkomende en bekende vlinder is de Dagpauwenoog. Deze vlinder overwintert als volwassen vlinder, soms zelfs op een beschut plekje in de huisjes of de schuur, en gaat al snel na zijn winterrust op de bloemen van de vroeg bloeiende Sleedoorn op zoek naar nectar. De Dagpauwenoog speelt daarmee een rol als bestuiver van de Sleedoorn. Het oud-Nederlandse woord slee betekent zoveel als de tanden stroef makend. Sleedoorn is waarschijnlijk een van de stamouders van de pruim. Het is een echte pionier die zich vanuit de struweelrand door zijn uitlopers gemakkelijk in aangrenzend grasland kan uitbreiden. Hij is ook goed aangepast aan sterke erosie op hellingen en een indicatorsoort voor leem in de bodem.
TIP VAN DE MAAND Vanaf dit weekend kunnen we weer met takken slepen. Gelukkig is er een alternatief waarbij je de takken niet in mootjes hoeft te zagen, de vogels en insecten blij maakt, de biodiversiteit een handje helpt en tijd en energie overhoudt.
Voordat je gaat sjouwen met gesnoeide takken raden we aan de volgende link te bekijken voor alternatieven: https://permacultuur-magazine.eu/randen-tuin-takkenril
In het filmpje wordt een degelijke takkenril gemaakt maar met stammetjes die je in de grond slaat lukt het ook. Op de foto’s zie je takkenrillen in soorten en maten en twee manieren voor een afscheiding langs de veur.
Commissie natuurlijk tuinieren
Voorbeelden van een takkenril: broedplaats voor vogels en insecten.
Voor tuinders die geen takkenril maken werden er op maandag 6 maart op Ons Buiten weer takken gesnipperd. Vanaf zaterdag 25 februari tot en met zondag konden tuiders takken brengen. Inmiddels ligt er bij het prieel een berg houtsnippers. Iedereen kan snippers meenemen tot de snippers op zijn.
Afgelopen zaterdag is de opkweekcommissie weer gestart met het leggen van de tuinbonen, erwten en kapucijners. Het is zaaigoed dat prima tegen de huidige temperaturen kan en ontkiemt. Terwijl we daar mee bezig zijn worden er al plannen gemaakt, ervaringen en recepten uitgewisseld en verheugen we ons weer enorm op het jonge groen en het komende seizoen.
Ben je benieuwd hoe het met de jonkies gaat kijk dan eens door de ramen bij de serre. Wanneer de plantjes groot genoeg zijn voor de verkoop dan melden we dat in de tuinmededelingen en op deze website.
Met vriendelijke groet,
Marja, Jenny, Saskia, Gerard, Marja, Annemarie, Sihem en Fokje van de kweekcommissie
Plant van de maand: Winterjasmijn – Jasminum nudiflorum
Deze sterke winterharde jasmijnsoort bloeit van december tot eind februari met mooie, licht geurende gele bloemen. Ze zijn bestand tegen de meest koude dagen en nachten en is daarom met recht de plant van de maand februari. De klimmer wordt ongeveer drie meter hoog en kan dus prima tegen een schutting of gevel in de zon of de halfschaduw en houdt van vruchtbare, goed doorlatende grond. Als het vriest en de grond bevroren is kan de winterjasmijn geen water opnemen. Geef hem na de vorst flink wat water. De lange slappe vierkante twijgen hechten zichzelf niet en heeft een klimconstructie nodig om de hoogte in te kunnen groeien. Pas na de bloei vormt winterjasmijn haar blad. Twijgjes die op de grond blijven liggen kunnen opnieuw wortelen. Direct na de bloei, begin maart, snoei je de winterjasmijn. Snoei de zijtakken die aan de hoofdtakken zitten terug tot op 5-10 cm, net boven een gezonde knop. Knip alle dode, beschadigde en uitgebloeide takken weg. Laat de jonge takken zitten zodat deze het volgende seizoen weer kunnen groeien en bloeien. Een winterjasmijn die zich in de loop van de tijd ontwikkeld heeft tot een massa, warrige takken kun je drastisch terugsnoeien. In dat geval snoei je na de bloei in maart alle takken van de klimplant terug tot ongeveer 50 à 60 cm boven de grond. Na zo’n ingrijpende snoeibeurt kan het één of twee jaar duren voordat hij weer gaat bloeien. De winterjasmijn is een eersteklas klimmer voor vogels. Op zachte winterdagen in februari, bezoeken de eerste insecten de bloeiende bloemen. En als begin lente de mezen overschakelen van hun winterkostje (zaden) naar insecten, dan zoeken ze ook prompt in de winterjasmijn!
Op zondag 21 mei organiseert de zomertuinmarktcommissie van 11-16 uur een voorjaarstuinmarkt bij en in het verenigingsgebouw. Mocht u als standhouder mee willen doen dan kunt zich aanmelden via: zomertuinmarktonsbuiten@gmail.com. De zomertuinmarktcommissie wil dan wel graag weten wat u gaat aanbieden in uw standje. De commissie zal dan een besluit nemen of het past. Liefst heeft de commissie kramen met tuin gerelateerde artikelen of een speciale hobby die tuinders uitvoeren.
een buiten zomertuinmarkt buiten bij Ons Buiten
Een kraam huren als tuinder kost 15,00 euro en een halve kraam 7,50 euro en voor niet-tuinders 17,50 euro en een halve kraam 9,00 euro. Als tuindetr kunt u zich ook aanmelden om te helpen bij activiteiten, zoals de grabbeljurk, de poffer- en wafelkraam, helpen in de kantine helpen en helpen met opruimen van de markt. Dit telt dan als een tuinwerkbeurt (afhankelijk van de inzet).
Verder zijn er op de voorjaarstuinmarkt weer de bekende wedstrijden: de lekkerste taart; de mooiste taart; het mooiste voorjaarsveldboeket van eigen tuin en de mooist opgemaakte groentemand uit eigen tuin. U kunt alle inzendingen tussen 11-12 uur afgeven bij de wedstrijdkraam. De prijsuitreiking is dan rond 13.00 uur. Er zijn weer leuke prijzen te winnen maar meedoen is natuurlijk het allerbelangrijkste. Let op: In het najaar is er een pompoen- en courgettewedstrijd. Hierover volgt later nog informatie. Vertroetel uw pompoen. En dat geldt ook voor uw courgette. Op www.moestuinweetjes.com/grotepompoen/ vindt je tips hoe je een reuze pompoen kweekt. Verder zal de commissie u de komende tijd op de hoogte houden, via deze website.
Toverhazelaar – Hamamelis mollis Oorspronkelijk komt deze struik uit Japan waar de winters streng zijn. Ooit hadden wij in Nederland ook strenge winters waardoor de toverhazelaar geschikt leek voor de Nederlandse tuin. De toverhazelaar is een van de eerste struiken die in de winter bloeit, soms zelfs al in december. Hoewel een strenge winter ver te zoeken is, bloeit hij op dit moment geurend geel. Alsof de heester vol hangt met wapperende kroontjes van gele lintjes die in het vruchtbeginsel met elkaar verbonden zijn. Na de bloei blijft het vruchtbeginsel het hele jaar aan de takken zitten. Er bestaan diverse soorten Hamamelis en door deze onderling te kruisen zijn er variëteiten gekweekt, onder andere één met bruin-oranje bloeiwijze die ‘Diane’ heet. Na de bloei komt het tamelijk grote en grove blad dat op Hazelaarblad lijkt. Vandaar de Nederlandse naam. In het najaar verkleurt het blad goudgeel om vervolgens in de winter op het kale hout te bloeien. De schors en bladeren van de toverhazelaar kennen medicinale toepassingen. Het wordt onder meer gebruikt voor kleine huidletsels zoals schaafwonden en kneuzingen en lokale, kleinschalige ontsteking van de huid en slijmvliezen, zoals tandvlees- en keelontsteking. Bovendien wordt toverhazelaar gebruikt voor de behandeling van aambeien in de beginfase en voor spataderen. Verwerkt in een crème of zalf, verlicht toverhazelaar milde jeuk, maar het kan ook worden toegepast bij een geïrriteerde, droge huid. Kortom het is een veelzijdige plant. De toverhazelaar houdt er niet van om gesnoeid te worden maar groeit wel breed trechtervormig uit dus als je deze in de tuin wil: geef hem de ruimte!
De afgelopen 5 jaar zijn veel bomen op Ons Buiten verdwenen. Vooral door een aantal stormen (grote coniferen) en door ziekten (essen-tak-sterfte), Een aantal leden wil voorkomen dat deze trend door zet en wil een verdere afname voorkomen. De Bomencommissie en de Commissie Natuurlijk Tuinieren hebben het initiatief genomen om te onderzoeken of herplant van bomen op Ons Buiten mogelijk is. Uit dit onderzoek blijkt dat er bomen kunnen worden aangeplant in het “openbaar groen” van ons complex: bijvoorbeeld de eco-zone en omgeving van nabij de hoofdingang. Het Bomenfonds van de gemeente Leiden heeft positief gereageerd op een subsidieverzoek.
Bomen in tuinen van de leden
De initiatiefnemers zijn nu aan het kijken in hoeverre het mogelijk is dat leden met subsidie (vanuit het Bomenfonds) bomen in de eigen volkstuin planten. Hiervoor moet een inschatting worden gemaakt van het aantal geïnteresseerde tuinders. Iedereen met interesse een mail sturen naar: bomenonsbuiten@gmail.com
Vóór 1970 waren er nog nauwelijks bomen op Ons Buiten (Foto: Leidse Beeldbank)
